Europe’s astounding benign neglect of Latin America

Latin America is not high on the radar of European politicians with the exception of Spain and Portugal. These last two countries of course having the closest ties, they are the usual suspects to look to Latin America for economic opportunities and political ties. In Spanish and Portuguese languages, often the term ‘Iberoamerica’ is used to describe this part of the world. The term ‘Latin America’ was coined by French emperor Napoleon III in order to give credence to french expansionist claims in this part of the world, culminating in French involvement in many places such as Mexico, which was made an Empire with Maximilian as a puppet emperor at a time when the other expansionist power to the north, the United States was embroiled in a Civil war which took up all US resources, which in turn enabled French influence to persist in Mexico.

Once hardly a unit, Latin American integration is just as impressive as EU integration. In many ways both Latin America and Europe have been heavily influenced by the French Revolutionary years and the Rule of Napoleon, albeit in different ways than in Europe. The French coup d’etat in Spain and deposing of King Fernando VII lead to a power vacuum which caused the Spanish-Amerian ‘criollo’ -elites who had always been critical of too direct Spanish influence to organize in local governments, ultmately leading to the independence of Latin American countries.

It is important to remember that the American continent was discovered by Columbus and explored by others for centuries when European explorers were looking for a passage across the sea to China. It was only after the Castilian conquest of the Aztec and Inca Empires and subsequent gold fever that Emperor Charles V became interested in the gold of the new world. Famously, Cortez explained Aztec Emperor that the Spaniards suffered from a disease that could only be cured with gold. Less famously, the Aztec gold treasures that were robbed from Tenochtitlan, were quickly melted into coins in order to finance Charles’ manifold wars on the old continent.

The Portuguese only turned Brazil into a thriving colony when competition with the Ottoman Empire and other forces in the Indian Ocean turned out to be too strong to truly expand. In many ways therefore, the Americas were paradoxically not high on the list of European powers, if it was not for the profits to be yielded from it. No Spanish king ever visited the American colonies. Even in the 18th Century, it was widely believed that America, both North and South, did not possess the right qualities in the same way as Europe. Thomas Jefferson had to defend the North American natural world to his European colleagues to show that America was plentiful and possessed the right qualities for life to thrive. When at the end of the 18th century, Spain finally realized the full potential of its American colonies, also in a cultural sense, the famous Bourbon reforms quickly backfired onto the Spanish King. It was only in the course of the 19th century when the picture started to change and a general interest in Latin America developed, to a significant extent due to the explorations by Alexander Von Humboldt at the turn of the 19th century.

The 19th century saw European influence rising and falling, whereby different models of influence were put to the test by various European powers. France exerted the most influence on a cultural level from the philosophy of Auguste Comte to Napoleon III-styled cities all over Latin American major cities, which influences dwarf even the short yet significant French attempt at monarchism in Mexico. Britain, itself the champion of abolition of slavery was mostly interested in investing and finance, specifically in Imperial Brazil where British money and black slave labor coexisted in a highly profitable yet uneasy marriage. At the end of the 19th century, the US had mostly taken over the British position.

After the 1970′s, Europe’s interest in Latin America slowly but gradually declined, in a way commensurate with Europe’s own waning influence in the world. Latin America became a playground between the Soviet and American hegemons. Leftist parties who had supported the likes of Che Guevara and Allende, were swept aside by a right wing surge in the late 1970-es and early 1980-ies which saw a return of right wing dictators. In the 1990-ies, when  Fukuyama’s ‘End of History’ was celebrated in naïve optimism, Latin America’s political polarization was considered outdated at best and Europe focused on its own eastward expansion.

So in many ways, the current disinterest in Latin America fits within a larger picture of benign neglect or sometimes even lack of knowledge from Europe towards the Continent. Yet things may change in the near future of Chinese hegemony. it is good to remember that without Latin America, Europe’s influence in the world would have remained limited to Europe, North America and Australia and New Zealand. Latin America however was just as much a product of European influence as other places in the world more commonly associated with ‘the West.’ Indeed as a scholar has said, Latin America is ” the poor West”. But the future will, if that same West is to occupy a significant place in the world, probably show that the West is not confined to the North Atlantic world plus Australia / New Zealand. The West will have to redefine its perimeters and finally actually study both Americas in order to survive. So maybe no NATO-membership for Latin American countries, but closer ties and partnerships, yes please!

When does Neflix’ “Frontier” take place in Canadian history

 

 

 

After recently watching the highly recommended series “Frontier” on Netflix  which takes place the era of the Canadian fur trade and trappers, I wondered if a specific timeframe can be attributed to the series. The information on the internet provides the information that it takes place somewhere ‘in the 1700s’ in very broad terms, but the 18th century was a century of major changes in North America, so this was hardly satisfying to me as a “history buff” (which, for lack of a better term, fits the bill). Based on the information provided during the series, this must be somewhere between 1783 and 1791. A few clues given during the series are:

1. The story is clearly set after 1763. Much is mentioned by different characters in the series about France, but France itself is no longer a colonial power in the region during the series, despite the appearance of a French soldier with the Bourbon flag in the intro of the series. The fact that the population of Montreal speaks almost exclusively French is true historically because the number of English-speaking settlers in Canada was still very limited at the time. During a conversation with a French-speaking trapper or “coureur des bois” a clear reference is made to the past war with France and that the man ”fought for the French” in that war; this clearly sets the story in the post-1763 period when France lost its colony in Canada after the North American theater of the Seven Years’ War, in the US better known as the French and Indians wars of 1754-1763 (wonder how Canadians refer to it).

2. The United States is already independent in the series. Different comments are made about the conflict between England and the young United States in past tense. There is also a character who states that he fought “for the Crown” during the American War of Independence. This places the story at least after September 3, 1783 the Treaty of Paris where Great Britain recognized the United States. There are also several loyalists who appear in the series who, as is known, immigrated to Canada after the American War of Independence, thereby giving an influx to the hitherto very sparsely populated colony of Canada (later: Province of Quebec).

2. It is after the ‘Acte de Quebec’. During a brief discussion between a British officer and the American fur trader based in Montreal, Samuel Grant, the British officer tells Grant that “the Acte de Quebec does not supersede the Charter or the Hudson Bay Company of 1670″. This places the story in the post-Quebec Act but before the 1791 Constitutional Act. The 1774 Quebec Act was effectively superseded by the Constitutional Act of 1791, which partitioned Quebec into two new provinces, Upper and Lower Canada.

Conclusion:

Based on the aforementioned information, my conclusion is that the story – which  itself is of course fiction but set against a true historical background -  must take place somewhere between 1783 and 1791.

On a quite different note, I appreciated this series also because  it shows several indigenous / first nations & black characters in the 18th century not as slaves and only victims but appearing as free men and women in control of events, which is not the same as being treated equally of course. This is historically correct because there was – for example, when it comes to afro Americans – a small minority of free(d) black men and woman in the era, especially in Canada where many black loyalists sought refuge after the American War of Independence (but that is another story). In my personal view this is a welcome correction to the usual narrative whereby black characters exclusively serve as victims and slaves as if they had no agency whatsoever themselves.  

De laatste Nederlandse ‘ontdekking’ in de Stille Zuidzee.

 

Boven: Tekening van het ‘Neerlandsch Eiland’ (Bron: wikipedia)

Het is vrij bekend dat de Nederlandse notaris en ontdekkingsreiziger Jacob Roggeveen de Europese ontdekker is van Paaseiland (uiteraard na de Polynesische settlement eeuwen daarvoor tijdens onze ‘Middeleeuwen’).  Roggeveen is niet alleen uniek omdat hij een notaris was en op vrij hoge leeftijd nog aan ontdekkingsreizen deed (hetgeen hoopgevend is voor moderne aan de computer gekluisterde juristen), maar ook omdat hij de ’laatste grote Hollandse ontdekkingsreiziger’ was die immers in de 18e eeuw leefde. In zekere zin is Roggeveen qua tijdsgewricht waarin hij leefde niet al te gelukkig geweest. Hij leefde in een tijdperk  nog net voordat de meer wetenschappelijk ingestelde ‘Verlichtingsreizen’ van eind 18e eeuw zoals die van De Bougainville, La Perousse en anderen gangbaar werden.

Minder bekend is dat er toch nog in de 19e eeuw een miniscule ontdekking is gedaan door Nederlanders in de Stille Oceaan.

Historici hebben veel aandacht gegeven aan het feit dat Nederland in 1815 Nederlands-Indie herkreeg van de Britten nadat Napoleon was verslagen. Vervolgens onder leiding van Koning Willem I een serieuze start gemaakt met investeringen in het voetspoor van de Aziatische activiteiten van de VOC. Minder bekend is dat Willem I ook serieuze plannen had om de oude glorie van de WIC in de West te doen herleven, waarbij hij zich niet wilde beperken tot Suriname en de Antillen. Vanaf Curacao werden de Zuidamerikaanse opstandellingen onder leiding van Simon Bolivar door middel van wapens uit Luik  (dat toen tot Verenigde Nederlanden behoorde) en geldleningen uit Willemstad en Amsterdam ondersteund. De ambitie van Willem I ging ook hier verder dan uiteindelijk mogelijk bleek.

In 1823 stuurde Koning Willem, nadat hij eerst een handelsmaatschappij voor Zuid Amerika (een soort mislukte Westindische versie van de NHM) had opgericht het fregat Lynx naar Zuid-Amerika om te onderzoeken welke handelsmogelijkheden er waren in de nieuwe tijd na 1815. In 1824 werden twee andere expeditieschepen uitgerust, de Maria Reigersbergen en de Pollux met aaan boord Nederlandse producten. De Nederlandse positie was echter al snel door de Britten ingenomen en de expedities levereden uiteindelijk weinig op. Wel is er ternminste nog één klein wapenfeitje dat genoemd mag worden in verband met de expedicite van de Maria Reigersbergen en de Pollux: onderweg van Zuid Amerika naar Azie op de Grote Oceaan werd de wellicht allerlaatste Nederlandse bijdrage geleverd aan de ontdekking van de wereld.  Het ging hier om een atol dat tot het huidige Kiribati behoort en dat ‘Nederlands Eiland’ werd gedoopt. Hoewel het eilandje waarschijnlijk al in de 16e eeuw door Alvaro de Mendaña was ontdekt gaven de Nederlanders het een naam en plaatsbepaling. Tegenwoordig staat het bekend als ‘Nui (Tnaguinii).

Het kaartje van dit eiland bevindt zich in de biblitiotheek van de Universiteit Utrecht. De link volgend is een kaartje van het ‘Nederlands Eiland’ online te bekijken:

http://objects.library.uu.nl/reader/index.php?obj=1874-12912&lan=en#page//23/00/90/23009004800418004739672056101084746160.jpg/mode/1up

 

 

Book review ‘Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin’

How does one write a good and entertaining book about music? In his book ‘Why eleven Antilleans knelt before Chopin’s heart’ (Dutch: ‘Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin’), acclaimed Dutch author Jan Brokken describes the diverse musical history of the Dutch Caribbean with a focus on the ABC-Islands off the coast of Venezuela. It is a welcome book that can be read from different perspectives and levels but Brokken, by blending history with travel and music, aims to understand the very heart and soul of Caribbean music. The book is especially of interest to those interested in the Caribbean and even the Atlantic world, and even as the author does center the story on the Dutch Caribbean islands described in the book, yet – as music itself does –  necessarily and luckily travels either literally or ‘orally’  to the wider Caribbean region and beyond. The author thereby masterfully connects different people from different places and musical styles, which is no surprise as the Dutch-Caribbean islands have witnessed musical influences from both Europe, Africa and Latin America.

If Dutch people from Europe know anything about Latin America and the Caribbean region at all (which they generally do not), they certainly do not know anything at all about the role of the Dutch islands in the wider context of the region. A notable exception is Jan Brokken with his wonderful book about Dutch-Caribbean music and the culture of the islands. In the Netherlands it is often considered as ‘that book about Caribbean music’ , which does not cover the broad themes and personal stories told in the book. And more essentially, that assertion misses the point. The actual main protagonist may be music itself, the underlying theme is always the complex Caribbean world. That is why this wonderful book moves toward a cultural history of the islands and Brokken’s love for the Caribbean permeates each and every page; by describing its musical history and analyzing the quintessential role music plays in Caribbean societes and how music forges identities, Brokken – who spent many years living in Africa and in the Caribbean – is unique in his love for the music from the ‘Dutch’ Caribbean.

What happened to the Haitian nobility?

Above: Emperor Faustin Soulouque and his wife 

This year marks the 200 annirversary of the Battle of Waterloo and the end of Napoleonic rule in Europe. Not everyone is pleased with this, least of all the French. Recently a Belgian coin minted to commemorate this event caused a brief diplomatic issue between Belgium and France as the Elysee found the memory of his event to be painful even after 200 years. If the Batttle of Waterloo is too painful to be memorized, the prior defeat of the French in Haiti and its failure to reign in the Haitian rebels are events not described in French history books.

The legacy of Napoleon in the New World is particularly troublesome as it was Napoleon himself who reintroduced slavery in 1802 on the island of Haiti or Saint-Domingue as it was called in those days. Yet, as Haiti declared itself independent in 1804, the new ruling class of former slaves was quick to mimic European fashion and even European style of government,  including a complete European styled court system around its for the most part fickle rulers.  In the course of the 19th century Haiti was to introduce different forms of monarchy. Henry Christophe was Haiti’s only King and crowned himself King of Haiti in 1811, perhaps inspiured by Napoleon himself who crowned himself Emperor of France.

King Henry did not stop there but created an entite nobility, consisted of his leading folowers and military men. This charismatic King elevated some of hid best men to the titles of duke, baron, prince, baron etc., all based on a freshly invented system of peerage including armoy and titles with the names of the estates where former slaveholders had once held sway over Haiti’s economy and slave population. Thus somewhat strange-sounding titles as ‘Duc de la Marmelade’ and ‘Comte de Limonade” were created.

Another monarchy in Haiti that followed Henry’s kingdom, was the rule of Faustin Soulouque, who declared himself Emperor of Haiti. In the years after its independence Haiti had after all conquered the entire island of Hispaniola including the easten part currently known as (ironically) Santo Domingo which was less densely populated. The Spanish sepaking whites and mulattos in that part of the island however remained loyal to Spain and woukld soon rebel in their turn against Haitian rule. It was against this background that the Haitian Empire was created. It was however short-lived as Soulouque’s rule was one of terror, making the Emperor a target for many factions that he had alienated, especially the Haitian nobles. Soulouque had – in the same was as French Emperor Napoleon III had done – created his own imperial nobility. This Imperial nobility existed alongside the already existing nobility created by King Henry.

My question to readers is: what happened to the Haitian nobility in the tumultuous 19th and early 20th century? Many fled as a result of purges, war and conflict to France and to other parts of the Caribbean. If readers of this article know any more about this please email me at [e-mail] or leave a comment. Any new information regarding this question will be most appreciated.

 

 

 

De vergeten inheemse slavenhandel in de 19e eeuw op Aruba

 

 Wayuu-strijders, La Guajira (Colombia)

HET JAAR  2014 is bijzonder omdat dit jaar gevierd wordt dat 200 jaar geleden (te weten op 15 juni 1814) door het Koninkrijk de transatlantische slavenhandel werd afgeschaft. Nu zijn daar al enige kanttekeningen bij gemaakt die dit ogenschijnlijk positieve historische feit minder als zodanig laten klinken. Zo hebben verschillende historici erop gewezen dat de slavernij als instituut zelf tot 1863 in het Koninkrijk der Nederlanden bleef voortbestaan. Zelfs daarna bleven de voormalige slaven tot 1873 verplicht in dienst bij hun voormalige eigenaren. 

Dan is er ook door verschillende historici recentelijk – en terecht – op gewezen dat na 1814 de slavenhandel binnen het Caribisch gebied bleef bestaan. De slavenhandel binnen het Caribisch gebied ging vooral in de beginjaren van het transatlantisch verbod gewoon door. Daarbij werd de transatlantische slavenhandel op beperkte schaal door schavuiten illegaal voortgezet maar vervolging ontduikt door slimme constructies zoals het aanmerken van slavenleveringen als afkomstig uit het Caribisch gebied zelf in plaats vanuit Afrika. Wie kon immers echt controleren of een schip uit Afrika kwam?  Vaak werden scheepspapieren bovendien vervalst of werd onder een andere vlag gevaren. De mens is creatief als het om geld verdienen gaat. Bovendien was smokkelhandel een specialiteit van de Hollanders in de West sinds de vroege 18e eeuw. 

Maar zeker niet alleen de Hollanders waren erbij betrokken. De zogeheten inter-amerikaanse slavenhandel bleef niet alleen in het Caribisch gebied zelf doorgaan maar ook in de wijdere omstreken. In het Zuiden van de Verenigde Staten was grootschalige slavenhandel in de vroege 19e eeuw nauwelijks nog noodzakelijk vanwege de grote natuurlijke aanwas van de slavenbevolking maar ook daar vond nog altijd op beperkte schaal handel in slaven plaats; vooral slaven met een ”toegevoegde waarde” waren gewild. In het Keizerlijke Brazilië ontstond in de eerste helft van de negentiende eeuw eveneens een levendige slavenhandel van de ‘zwarte’ noordelijke provincies van het immense land naar de koffieplantages in rond Sao Paulo en andere zuidelijker streken van het imperium. De Luso-Braziliaanse (blanke en gekleurde) bandeirantes waren specialist in de weinig fijnzinnige logistiek van de slavenhandel. Als geheel bloeide de inter-amerikaanse slavenhandel zowel binnen landen als tussen landen als nooit tevoren. Vooral in Cuba en Brazilië. De prijzen van slaven waren hoger dan ooit omdat het ging om een (in de Engelse betekenis) ‘rare commodity‘ er werd daarom navenant aan verdiend. Daar kwam pas aan het einde van de 19e eeuw met veel horten en stoten een einde aan.

Toch was er een opmerkelijke stijging in het aantal zogeheten ”rode slaven” op de relatieve buitenpost en thans ”one happy island” Aruba. Deze amerindiaanse slaven waren vaak kinderen. De oorzaak lag deels in de geopolitieke situatie van het Zuidamerikaanse continent en deels in de bevolkingsopbouw van Aruba. De eerste oorzaak was daarin dat er in de 19e eeeuw een groeiend aanbod was ontstaan aan ontheemde, verslagen en krijgsgevangen inheemse mensen als gevolg van oorlogen. Even wat context. Het noordelijkse punt van Zuid-Amerika bekend als La Guajira was nimmer echt onder Spaanse controle gebracht in de 16e eeuw en de onafhankelijk geworden republieken Colombia en Venezuela wilden na 1830 eindelijk dit gebied onderwerpen, wat in die dagen eufemistisch ”pacificeren” werd genoemd. 

  Indiaanse rotstekeningen, Aruba

In deze zogenaamde pacificatie-oorlogen tussen deze kersverse landen met Europese bestuursvormen tegen de inheemse stammen werden veel inheemse mensen als krijgsgevangenen in kampen gezet. Er zijn echter nauwelijks getuigenverslagen van en onbekend is hoeveel mensen werden vermoord. De Guajiros werden soms opmerkelijk genoeg door hun eigen land- en stamgenoten en ook door Arubaanse (evneens) inheemse smokkelaars naar Aruba meegevoerd. Er bestond overigens al nauwe verwantschap tussen de Arubaanse inheemse bevolking en de bevolking van La Guajira en er waren altijd al contacten over en weer geweest. Zo ontstond tussen het vasteland en Aruba in de 19e eeuw een nieuwe vorm van gedwongen immigratie die niet anders gezien kan worden dan als slavenhandel aan gezien de ”wilde Indianen” steevast als (kind)slaaf dienden te werken voor de inheems-Arubaanse bevolking die in de ogen van die tijd al wel beschaafd waren en boven deze ‘wilden” stonden. Vooral in de jaren 1820-1830 kwamen door deze rooftochten veel van deze ”wilde roden” veel voor op Aruba. Sommigen doolden rond zonder meester. Aan deze praktijk kwam door de afschaffing van de slavernij als instituut in 1863 een einde. 

De inheemse ”Guajiros” onder welke de Wayuu het meest prominent werden uiteidelijk in talloze oorlogen met de Zuidamerikaande overheden steeds verder naar het noorden – dus in de richting van Aruba – gedreven. Pas in 1893 werd deze noordelijke Guajira-’frontier’ gesloten; drie jaar nadat de Verenigde Staten eenzijdig de eigen frontier gesloten had verklaard. In de 19e eeuw bevonden zich kennelijk nog veel van deze ‘wilde Indianen’ rondzwervend op Aruba.

Het einde van de slavernij door Nederland in 1863 had een significant positieve invloed op de rechtspositie van de groep ”wilde Indianen” die nu gewoon als vrije burgers in de Arubaanse samenleving verder konden leven. De relaties tussen de Arubanen en de inwoners van La Guajira is gelukkig flink verbeterd en zelfs hartelijk te noemen anno 2014. Premier Eman ontving een Wayuu-afvaardiging in 2012 op hartelijke wijze en wees daarbij op de verwantschap tussen de Guajiros en de Arubanen. Bij het bezoek werd zelfs een Wayuu-kano cadeau gedaan aan Premier Eman. Deze kano staat nu op het plein voor het Archeologisch Museum van Aruba als symbool van de lotsverbondenheid tussen de twee volkeren in goede en slechte tijden. 

Peter Bruns, [e-mail]

 

 

 

 

 

Laws of the Indies (Ley de Indias)

The entire body of law promulgated by the Spanish crown during the 16th, 17th, and 18th centuries for the government of its kingdoms (colonies) outside Europe, chiefly in the Americas; more specifically, a series of collections of decrees (cedulas) compiled and published by royal authorization, culminating in the Recopilación de las leyes de los reinos de Indias (1680). From the beginning of the colonization of the Americas, Castilian law constituted the basic private law in the colonies, but, because special conditions prevailed there, the Spanish crown legislated specifically for the Indies (America), in the area of public law. Thus, an important aspect of such legislation was the adaptation of Castilian administrative and judicial institutions to the governmental needs of the New World. The Laws of Burgos issued on Dec. 27, 1512, by Ferdinand II, the Catholic, regulated relations between Spaniards and the conquered Indians, particularly to ensure the spiritual and material welfare of the latter, who were often severely treated. The New Laws of the Indies (1542) of Charles I, which sought to correct the inadequacies of the previous code, met with armed resistance from the American colonists and were reissued in a weaker version in 1552. In the same year a commercial code was promulgated for the Casa de Contratación (Board of Trade). In 1563 the powers and procedures of the colonial audiencias (courts) were defined. The Ordinances Concerning Discoveries, issued in 1573, forbade unauthorized operations against independent Indian peoples.

Attempts at general codification in the 16th century proved inadequate. In 1624 work was begun on the code, which finally emerged as the Recopilación. The undertaking was supervised by two noted jurists: Rodrigo de Aguiar y Acuña and, later, Juan Solórzano Pereira. Before its eventual promulgation in 1681, it was further edited and abbreviated by Fernando Jiménez Paniagua. It contains 6,377 laws in nine books of uneven length, subdivided into 218 títulos, or chapters. In brief, the contents of the books are: (1) church government and education; (2) the Council of the Indies and the audiencias; (3) political and military administration—viceroys and captains general; (4) discoveries, colonization, and municipal government; (5) provincial government and lower courts; (6) Indians; (7) penal law; (8) public finance; and (9) navigation and commerce. Subsequent new legislation, especially that issued in the later 18th century under Charles III (1759–88) concerning commerce and administration, made the Recopilación obsolete. Recodification was begun in 1805 but never finished; instead, the last two editions printed in the 19th century (three were printed in the 18th century) contained only supplementary sections of revised legislation. In this form the code was applied to the remnants of Spain’s old colonial empire (Cuba, Puerto Rico, and the Philippines) until their loss in 1898.

The Recopilación has been criticized for its many inconsistencies, periodic inexactness in phrasing, and excessive attention to trivial and ceremonial matters and to commercial regulations, which were virtually unenforcible, and for depriving colonials of a responsible role in government and commerce. Yet it was the most comprehensive law code ever instituted for a colonial empire and set forth humane (if often ignored) principles for treatment of Indians.

“Indies, Laws of the.“ Britannica Concise Encyclopedia. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica, Inc., 2014. Web. 17 June 2014 <http://geoanalyzer.britannica.com/ebc/article-9042315>.

Colombus revisited

Recently there was great news about the finding of one of Columbus’ ships, the Santa Maria off the coast of present day Haiti. While this event has made it into the internet mainstream news reporting, traditional media such as the television channels and daily newspapers in Europpe hardly commented on this extraordinary news item. It is perhaps telling about the state of affairs in 2014, and a contrast compared to the celebration of 500 years of the discovery of the Americas by Columbus. Who was Christopher Columbus? That question seems hardly relevant anymore in 2014. Yet, 22 years after the 500 years of the these days so called ”Columbian exchange” occurred, the person of Columbus is still mired in mystery. Yet it is still important, mythical defining archetype of Western civilization, to which almost everything good or bad can be attributed according to the world view of the modern historian. In the past 22 years Columbus has become neither hero, nor villain, and more and more a mystery.

Simon Schama, the famous historian wrote already in 1992:

Thus, in keeping with the neo-Platonist cult of sublime disclosure and revelation, we should perhaps take more seriously Columbus’s preoccupation with his own name, and especially with the cryptic way that he encoded it in the mystic triangle that, from 1498 onward, he commanded would be the only way his heirs should sign themselves. Though the precise meaning of the symbol remains obscure, we do know that the Admiral meditated, before his third voyage, on the marvel by which his name appeared to prophesy his life: a perfect neo-Platonist conceit. It was preordained, he believed, that he should be Christoferens, or the Christ-bearer, the carrier of the evangel to the nations of the world. In Spanish, moreover, he was Colon, the populator, not merely with new men but also indigenes who would be made new by their conversion to the true faith. And the name Columbus, most miraculously of all, echoes the apparition of the Holy Spirit, who had appeared to him in the form of a Dove to announce his mission and to declare that his name–that is, interchangeably the dove of the Holy Ghost and the clove Columbus–would resound around the world.

Foulke & Sons company owners of Bonaire 1810-1816

Image: an American Schooner (Source: Wikipedia) 

The islands of Bonaire and Arubawere never Dutch colonies in the traditional sense as actual colonization as known of for example by the Spanish in Mexico or by the British in Virginia never took place in the 17th and 18th centuries. The center of Dutch activity and commercial hub in the southern Caribbean was the island of Curaçao which is located right in the middle between Aruba to the west and Bonaire in the east. Curacao’s adjoining islands were merely controlled and occupied by the Dutch West India company in order to serve mainly as a buffer against hostile navies and privateers and as supply stations of Curaçao. Bonaire was in fact a big plantation used for salt making.

Image: The House Flag of Foulke & Sons of New York

(Source: ”Private Signals of the Merchants of New York’ by ……as retrieved on “FOTW Flags Of The World website at http://flagspot.net/flags/)

 In 1807 – during the Napoleonic Wars- the British Royal Navy took control of the Dutch Caribbean, actually for a second time. Between 1810 and 1816 the island of Bonaire the British did not really care for the island of Bonaire. From 1810 the island was in its entirety leased by Joseph Foulke & Sons, a trading company established in New York. The principal of the company was Joseph Foulke (1768-1852) who has founded the Company at the end of the 18th century. Foulke conducted a commission shipping business in the Caribbean. Foulke’s enterprise centered strategically on Bonaire and Curaçao. During the time of the lease Foulke lived in Curaçao.  As a business lord he rules the island from a distance. Curaçao remained the center of this acticites as he had established strong business ties with the ruling business elite such as the Brion family, having married Charlotte Brion, sister of the Admiral of Venezuela Pedro Luis Brion. Brion himself was a Dutchman from Curaçao who, besides being a soldier and Admiral, had also accumulated wealth as a merchant across the Caribbean. While engaging in war, and notwithstanding being a true war hero, Brion never left out an opportunity to conduct his business as usual. Undoubtedly family ties with Brion benefitted either Foulke and vice versa.

Even more so than the Dutch West India Company had done before, Foulke exploited the island for profit. Bonaire served as a source of brazil wood and Foulke mad this into his core business on the island. Unfortunately Foulke’s practices had a negative impact on the island as he deforested the island almost completely and sold the lumber. In 1823 Foulke was wealthy enough to acquire the Gracie Mansion – now the official residence of the Mayor of New York – from Rufus King. The estate was built in 1799 by Archibald Gracie. After Foulke’s retirement he spent the rest of his life there. Between 1816 and 1818 Foulke returned to New York, serving as a Director of Hope Insurance Company and on the board of the City Bank.

Image: Gracie Mansion by Abraham Honer, c.a 1830-1833

After Joseph Foulke Sr. had retired the business on the islands was continued by his sons Joseph Foulke Jr. and William Foulke. Yet the company never became as successful again as before and ran into financial troubles. Bonaire in the meantime suffered a somewhat similar fate as the Dutch did not change the economic and land tenure system in 1816. The brazil wood that was remaining in 1816 was sold to another merchants from Curaçao, C.L. Parker and later to I.N.C. Jutting. Event after the abolishment of slavery in 1863 the former slaves’ lives did not change significantly. The people of Bonaire remained tied to the colonial Dutch government as employees of the government. In 1868 the government finally divided the public land in parcels and sold most of the public lands by public auction and in 1870 sold the salt pans. Thus the entire population became dependent on two large private landowners. The northwestern part of Bonaire was called Slagbaai and was bought by Moises Jesurun and John, August, and Casper Neuman. That part of the island was eventually to become a national park: ‘Washington Slagbaai”.

In many ways Foulke’s venture on Bonaire foreshadowed later events that were to occur all across Latin America in the course of the 19th century whereby American, British and other European government and private owned companies acquire(d) territories overseas in order to exploit them for business without acquiring sovereignty, acting as mere investors aiming at fast revenues. The 19th century would become an age of unlimited growth of merchant empires all over the world, holding land titles across Latin America and Africa. When imperial and colonial governments finally started to act against this kind of rogue capitalism the genie was already out of the bottle. Sound familiar?

 

The Métis nation and the making of Canada (part I)

 

Colonial societies don’t always follow the boundaries and pathways laid out by imperial motherlands overseas. If anything can be said about the similarities between colonial systems across the American continent or even beyond, it is exactly the dichotomy between the legal system as designed in the European capitals and the colonial regimes themselves that stands out. This is a constant element throughout the history of both North and South America and has been studied amply by historians. Research however does remain necessary with regard to the relationship between colonial administrators in the colonies and their subjects in these colonies. Nowhere does the tension between colonial capitals and the ”boundaries” of their influence become more clear than in the interior parts of the American continent. From a legal or constitutional perspective the remotest territories remained often undefined, yet settlements did take place in some extent, long before legal structures by means of charters, land sale contracts or public documents such as treaties or constitutions even appeared.

In the interior parts of both continents social interactions between native and immigrant populations occurred often on the basis of trade and mutual benefit, at least in the early days of the Colonial Era,  yet alliances could easily shift. In this strange diplomatic game European powers more often than not ignored previous alliances and loyalties easily as it suited them and often deliberately used a divide and rule approach. Yet individual colonists and settlements developed their own dynamics at the fringe of the colonial spaces. Europeans intermarrying with natives did take place at a large scale in the Spanish and Portuguese colonies. Stories or Spanish men married native Mexican or Inca women abound. In Atlantic North America however populations mixed to a lesser extent than in the Spanish colonies. Albeit colonial Canada does – at first glance-  not really evoke images of creolization of or of mixing populations, mixed marriages and concubinage in the French, Dutch and English did occur. Not only in the case of the famous Pocahontas, but more significantly and more substantially also in the interior of present day Canada where a whole ”halfblood” people developed, the Métis. In this article an attempt is made at determining in which way the Métis people played a role in the making of Canada from a historical point of view.

The word ”Métis” is derived from the French word for exactly that: ‘Mestizo’, i.e. a person born of mixed Indian-European origin. The native element of the Métis heritage was Cree and Ojibwa, the European element was mostly French Canadian and to a lesser extent Scottish (Scots by the way were also the ones who intermarried with other Indian tribes such as de Cherokees in the American Southwest). The Métis originated with the fur trade and French trappers or ”voyageurs” intermarried with Indians from the north Central part of the continent, centered on the Red River in modern South Manitoba. Thus a bi-cultural people came into being of mixed descent. They were mostly hunters and trappers. In the middle of  the 19th century they adopted the Catholic faith and had a share language ‘Mitchif” which consisted of a mixture of French and Cree language.

The Métis traded in the interface between the woodlands in the north and the Great Plains to the south. An important mean of living was the buffalo hunt, which took place at the end of the summer. The Métis were excellent businessmen and traded intensively with the Americans at Fort Union and later St. Paul, exporting buffalo skins. The Métis combined skills used by different peoples around them: they were avid horsemen comparable to the Plain Indians, yet just as easily shifted to trapping as their French and Cree ancestor did, going in and out of the forests. The Sioux or Dakota were their rivals on the plains, which led to a conflict resulting in the Battle of Grand Couteau in 1851. Miraculously this battle agains the feared Dakota was won by the Métis who were afterwards respected by the Dakota leaders as a tribe to be reckoned with. By the 1860-ids the Métis thereafter controlled much of the trade in the central part of North America and trading with the Americans who were settling into the area west of the Mississippi in ever larger quantities and whose industries needed buffalo skins for their machines. the Métis filled a vacuum that had existed in an area that had not yet been settled by immigrants of European origin, yet close enough to enable trade and commerce. Yet aound the time of the American Civil War their lifestyle was about to become seriously endangered.

To be continued in part II.

Source i.a.: J.C.H. King, First Peoples, First Contacts, Native Peoples of North America, British Museum Press, 1999.

Picture above: a Métis huntsman, around 1870 (source: Wikipedia)

Duits imperialisme in het Caribisch gebied voor de Eerste Wereldoorlog

http://static.viewbook.com/images/social_icons/facebook_32.png!”:http://www.peterbruns.unblog.fr

Afbeelding: Duitse ansichtkaart van voor WO I met daarop een Duitse afvaardiging in Haiti (let op de Wilhelmsvlag op de boot en de Haitiaanse vlag op de achtergrond).

Het Caribisch gebied en Zuid-Amerika bleven gevrijwaard van oorlogsgeweld tijdens de Eerste Wereldoorlog. De oorlog woedde niet alleen in Europa maar ook in andere werelddelen zoals Afrika en Azie; deze geraakten direct betrokken bij de oorlogshandelingen. Dit laatste voornamelijk omdat Duitsland ook gebieden in deze continenten had (Afrika, Duits Nieuw-Guinea, Carolinen, de Duitse vestiging in het noord-chinese Kiautsjau).

Ondanks de vredige sfeer geraakte het Caribisch gebied wel degelijk in economische zin betrokken bij de oorlog. De Britse en Franse eilanden leverden troepen, niet in de laatste plaats in de strijd in Afrika door als soldaten en lagere officieren te dienen in Afrikaanse legereenheden. Daarnaast leverden de eilanden belangrijke grondstoffen. Dit leidde tot intensieve activiteit van Duitse onderzeeboten in de gehele regio.

De Duitse activiteit zorgde voor ongemak in de Verenigde Staten; niet alleen vanwege de constante aanvallen op de konvooien die van Amerika naar de Britse eilanden voeren, maar ook in geopolitieke zin. Uit vrees voor toenemende Duitse inmenging in het Caribisch gebied, waar Keizer Wilhelm II een steunpunt zocht voor zijn ”Weltpolitik” in rivaliteit met de Britten, bezetten de Verenigde Staten onder andere het formeel onafhankelijke Cuba. Vooral op Haiti waren de Duitsers prominent aanwezig, niet zozeer getalsmatig maar in economisch opzicht. Veel Duitse mannen waren met Haitiaanse vrouwen gehuwd en hadden daar informeel de touwtjes in handen. Deze groep moedigde de Duitse plannen aan om dit ‘informal empire’ te gaan formaliseren. Zo ontstonden in Berlijn concrete plannen om aldaar een vlootbasis in het Noord-Haitiaanse Mole-Saint-Nicholas te bouwen. Dit was in Amerikaanse ogen onaanvaardbaar en direct in strijd met de zogeheten Monroe-doctrine dat Amerika ”de baas” was in het continent. De Amerikanen wilden koste wat kost iedere Duitse inmenging voorkomen en vielen Haiti in 1915 binnen. Zij zouden blijven tot 1934.

Eveneens vanwege de Duitse imperialistische politiek kochten de Amerikanen uiteindelijk in 1917 de voormalige Deense Maagdeneilanden – dit nadat de onderhandelingen met de Denen eerder waren mislukt. De Denen hoopten echter nu op een welwillende medewerking van de Amerikanen bij een gehoopte teruggave van Sleeswijk dat Denemarken in de jaren 1860op pijnlijke wijze aan Pruisen hadden moeten afstaan. Deze Sleeswijkse kwestie zat de Denen net zo hoog als de Elzas-Lotharingenkwestie de Fransen. Als Denemarken in Duitse handen zou vallen zouden de Duitsers bovendien hun pijlen kunnen gaan richten op de Verenigde Staten. Duits imperialisme had dus wel degelijk ook een belangrijke invloed op de Amerikaanse politiek. Op 31 maart 1917 werden de Maagdeneilanden na geslaagde onderhandelingen met de Deense regering aan de VS overgedragen. Daarbij beloofde de Verenigde Staten dat de Deense aanwezigheid op Groenland in de toekomst niet als strijdig met de Monroe-doctrine werd beschouwd.

Enkele dagen na de aankoop van de Maagdeneilanden, op 2 april 1917 verklaarden de Verenigde Staten de oorlog aan Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Die aanleiding was niet -zoals vaak wordt gedacht-  het tot zinken brengen van het Amerikaanse schip Lusitania, maar het zogeheten Zimmerman Telegram, dat al dan niet gestuurd zou zijn door de Duitse Minister van Buitenlandse Zaken Arthur Zimmerman aan Mexico. Daarbij beloofde Duitsland bij oorlogsdeelname door Mexico de teruggave aan de Mexicanen van de in 1848 aan de VS afgestane gebieden in het huidige zuidoosten van de VS. Deze laatste schending van de zogeheten Monroe-doctrine, die in 1962 in de vorm van de Cuba-crisis bijna weer tot een oorlog zou leiden, was de druppel die de Amerikaanse emmer deed overlopen.

 

Zie ook

http://history.state.gov/milestones/1914-1920/haiti 

De Vlaamse voorloper van Columbus

Kaart: de Azoren of ”Vlaamse eilanden”

In het kader van de reeks over de ontdekkingsgeschiedenis van Latijns-Amerika ditmaal een link, niet vanwege gebrek aan inspiratie, maar omdat het zo’n goede link is. In 1487 – nog in de Bourgondische tijd- ondernam de Vlaamse immigrant Ferdinand van Olmen vanuit de Azoren, die lange tijd als de ”Ilhas Flamengas’ bekend stonden, een ontdekkingsreis naar het westen in de hoop de Aziatische vorstendommen daarmee te kunnen bereiken. Deze Van Olmen, in het portugees ”Fernando Dulmao” genoemd was overigens niet de enige die dit probeerde. Columbus stond kortom niet alleen. de Spaans-Britse historicus Felipe Fernandez-Armeso beschreef dit in zijn boek ‘Before Columbus‘ op boeiende wijze.

Vlamingen speelden een grote rol in de Iberische koninkrijken en de ontdekkingsreizen. De beroemdste Spaanse dans heet nog altijd de ”Flamenco” vanwege alle Zuid-Nederlandse edellieden die in Madrid verkeerden. Ook leverden Vlamingen (of eigenlijk historisch correcter: Zuidelijke Nederlanders) een grote bijdrage aan de vroege ontwikkeling van de Nederlandse cartografie en zeevaart. Een onderbelicht onderwerp dat meer onderzoek verdient!

Naar het exacte verloop van de reis van Van Olmen verliep kunnen we slechts gissen. U ziet, oorspronkelijk wilde ik slechts een link aanwijzen, en nu maak ik er toch bijna weer een hele blogpost van. Nu eindelijk dan de zeer interessante link:

http://flemishamerican.blogspot.com/2009/11/een-vlaamse-voorloper-van-columbus.html

De Deense kolonie in Noord-Amerika

Foto: Hans Egede rond 1745

Wat hebben Groenland en de Amerikaanse Virgin Islands met elkaar gemeen? Beide gebieden waren ooit Deense kolonies in het Amerikaanse continent. Groenland is nog steeds als onafhankelijk deel van het Deense Koninkrijk met Kopenhagen verbonden. Het is zelfs de eerste en enige regio die zich ooit heeft losgemaakt van de Europese Unie (in 1984). Tegenwoordig is Groenland een zogeheten gebied met ‘LGO’ (landen en gebieden overzee) status, net als bijvoorbeeld Aruba of de Cayman Islands.

Wat minder bekend is, is dat Groenland in feite tweemaal is gekoloniseerd door Europese immigranten. In de eerste plaats werd Groenland in de 10e eeuw door de Noormannen ontdekt, die zich hier langs de zuid- en westkust vestigden. Ongeveer in dezelfde periode arriveerden de eerste Inuit langs noordwestelijke weg op de Groenlandse landmassa. De Noormannen bereikten iets later het Amerikaanse vasteland, genaamd ‘Vinland’, waarschijnlijk zonder dat zij wisten dat het hier een nieuw continent betrof. De Noorse gemeenschap op Groenland is rond 1450-1500 verdwenen, juist in de periode dat vanuit Europa hernieuwde belangstelling ontstond over mogelijke gebieden aan de andere zijde van de Atlantiche oceaan. Een gangbare deelverklaring voor de wegkwijnen van de Noorse vestigingen op Groenland is dat aan het einde van de 15e eeuw een zogenamde kleine ijstijd was ontstaan als gevolg waarvan de laatste Noren zijn gestorven danwel zijn teruggekeerd naar IJsland, waar zij nauwe contacten mee onderhielden. De beroemde IJslandse saga’s bevatten talloze verwijzingen naar Groenland.

Minder bekend is dat het Deense Koninkrijk dat in die tijd ook Noorwegen omvatte, pas in de 18e eeuw Groenland herkoloniseerde. De Noors-Deense lutheraanse priester Hans Egede had van vissers uit de Lofoten-eilandengroep in noord-Noorwegen verhalen gehoord over een oude Noorse vestiging op Groenland. Egede was de oprichter van de Bergense Groenlandse Compagnie, die echter geen handelsmonopolie kreeg toegekend uit vrees voor conflicten met de Hollandse walvisvaarders van de Noordse Compagnie die eveneens in de regio actief was. Egede trachtte contact te herstellen met de Noorse kolonisten ten uit vroeger tijden, maar kwam enkel nog Inuit tegen. Egede is in feite voor Groenland geweest wat Jacques Cartier was voor Canada; hij leerde al snel de taal van de Inuit, en werd zo tot de ‘Apostel van Groenland’.

 

Interesting page about the former Danish West Indies

A very interesting page for those interested in the former Danish West Indies can be found at:

www.sa.dk/content/us/learning_and_research/the_danish_west_indies

Een Antilliaans jurist van de wereld

 Het werk van diplomaat, bestuurder en jurist J.H. Ferguson (1826-1908)

 mr. P.H. Bruns

 1. Inleiding

 In februari 1872 stuurde een zekere Jan Helenus Ferguson vanuit het West-Afrikaanse Elmina – de op dat moment juist aan Groot-Brittannië overgedragen voormalige Nederlandse kolonie aan de Goudkust – een juridisch essay op naar Europa getiteld ‘the Red Cross-Alliance at sea’. De geadresseerde was het Pruisische Rode Kruis. Het essay behandelde de inzet van hospitaalschepen tijdens oorlogshandelingen op zee.^[1] Het afgelopen jaar 1871 was ingrijpend geweest. Frankrijk had na een voor die tijd ongekend bloederige oorlog de Elzas en het noordoostelijke deel van Lotharingen afgestaan aan het nieuwe Duitse Rijk. De auteur van het essay was in Elmina aanwezig als laatste Nederlandse ambtenaar bij de overdracht aan de Britten. Hij had een achtergrond die men niet direct zou vermoeden; het ging om dezelfde Ferguson die enkele jaren tevoren als gezaghebber op Aruba de Koning Willem III-toren had laten bouwen bij Fort Zoutman. Een man met een Caribische achtergrond, een Antilliaan. In dit artikel wordt een schets gegeven van de loopbaan en het werk van deze Ferguson.

 2. Bestuursambtenaar in de kolonie Curaçao

 Jan Helenus Ferguson werd in 1826 op Curaçao werd geboren. Hij groeide niet alleen op in de Antillen maar ook de basis voor zijn loopbaan werd op de eilanden gelegd. Oorspronkelijk van Schotse afkomst was hij niettemin een echt landskind. Hij is buiten een enkele straatnaam op Aruba die aan hem herinnert tegenwoordig nog maar weinig bekend op de Caribische eilanden en nog minder in Nederland. Wellicht heeft het feit dat hij niet vaak in het moederland heeft verkeerd bijgedragen aan zijn onbekendheid. Het is bekend dat hij in 1859 op St. Maarten trouwde met de veel jongere Maria Waymouth, afkomstig uit Antigua. Daarbuiten is niet veel over zijn persoonlijk leven bekend. Zijn leven is vooral te kennen door middel van zijn wetenschappelijke publicaties, waarover later in dit artikel meer.  

 Zijn eerste bestuursambten heeft Ferguson geheel binnen het Caribisch gebied doorgebracht waar bij binnen het Nederlands koloniale bestuur verschillende posten bekleedde. Hij is overigens kennelijk ook enige tijd als officier van administratie derde klasse bij de Nederlandse marine verbonden geweest, getuige twee van zijn geschriften waarin hij zichzelf presenteert als “formerly of the Netherlands Royal Navy.”  In 1865 begon hij als districtscommissaris op Curaçao, om vervolgens in 1866 al gezaghebber op Aruba te worden. Daar heeft hij een belangrijke rol gespeeld in onder andere de bouw van (zoals hierboven reeds vermeld) de Willem III-toren bij Fort Zoutman en in de ontwikkeling van de aloëcultuur op het eiland, waardoor de oude route van Oranjestad naar de aloëvelden nog altijd als de Fergusonstraat bekend staat. Zijn specifiek juridische loopbaan begon hij op relatief late leeftijd in 1869 als kantonrechter op Aruba. In 1871 werd hij vervolgens gezaghebber op Bonaire. In die tijd moet zijn interesse in het internationale recht zijn gewekt.

 3. Als internationaal jurist

 

Het jaar 1872 markeerde op meerdere fronten een scheidslijn in zijn loopbaan. In dat jaar publiceerde hij naar aanleiding van een prijsvraag zijn eerste juridische werk op humanitair terrein dat hierboven reeds werd vermeld. Ferguson schreef het werk in de Engelse taal en noemde het ‘The Red Cross Alliance at Sea’. Ferguson rondde het werk af tijdens zijn korte verblijf als laatste gouverneur aan de Nederlandse kolonie te Elmina aan de Afrikaanse Goudkust in 1872, die op dat moment werd overgedragen aan Groot-Brittannië. Wellicht heeft zijn gemengd Schots-Nederlandse achtergrond een rol gespeeld bij zijn benoeming daar. Kennelijk hebben de activiteiten in Afrika hem zodanig beziggehouden dat hij zijn toezending verlaat heeft verstuurd, want hij excuseerde zich op in een nawoord voor de verlate toezending.

 

 In ‘The Red Cross Alliance at sea’ geeft Ferguson een gedetailleerde beschrijving van de opkomst en noodzaak van het Rode Kruis. Voorts beschrijft hij tot in detail de regels van hulpverlening door en op hospitaalschepen. Het lot van oorlogsgewonden stond in die jaren in grote belangstelling. Ferguson verwijst dan ook direct naar het beroemde werk ‘Souvenir de Solferino’ van Henri Dunant, waarin Dunant had opgeroepen tot het instellen van particuliere organisaties om het lot van oorlogsgewonden te verbeteren. De Eerste Rode Kruis-Conventie van Genève inzake de Verbetering van het Lot van Gewonden en Zieken had op 22 augustus 1864 plaatsgevonden. In 1868 was bovendien tijdens de Tweede Conventie van Genève de werkingssfeer uitgebreid tot maritieme oorlogsvoering, hoewel dit niet zoveel gezag kreeg als de Eerste Conventie wegens weerstand van het militaire apparaat.^[2] Ferguson leverde met zijn geschrift een belangrijke bijdrage aan de juridische fundering van wat in moderne tijden het humanitair oorlogsrecht is gaan heten. *

Na zijn korte verblijf in Elmina in 1872 begon voor Ferguson een periode van toenemende internationale betrokkenheid. Hij werd in dat jaar aangesteld als consul-generaal en zaakgelastigde in China. In 1884 publiceerde hij vanuit China zijn magnum opus genaamd ‘Manual of international law, for the use of navies, colonies and consulates.’, een lijvig werk waarin vele aspecten van het internationaal recht worden beschreven.^[3] In zijn Manual behandelt Ferguson alle aspecten van het internationaal recht in de meest brede zin van het woord. Maar ook schuwde hij geen studies op deelterreinen. In 1890 schreef hij bijvoorbeeld eveneens vanuit China een zeer interessante verhandeling over buitenlandse jurisdictie in China in de franse taal genaamd ‘Juridiction et territorialité en Chine’.^[4] In dit werk koppelde hij wederom de wetenschap aan de actualiteit, aangezien op dat moment de toenemende westerse inmenging – ook in juridisch opzicht – in China actueel was.^[5] Verschillende Europese grootmachten hadden in de periode na de Eerste Opiumoorlog (1839-1842) extra-territorialiteit bedongen met de Chinese Keizer om ervoor te zorgen dat Europeanen in de verschillende Europese enclaves in China niet onder Chinese jurisdictie zouden staan maar zouden vallen onder hun eigen regels, al dan niet in zogenaamde ‘gemengde rechtbanken’ (‘mixed courts’).^[6]

 

Na terugkeer uit China heeft Ferguson enige tijd in Nederland verbleven. Tegen het einde van de eeuw wendde hij de beroemde Haagse Vredesconferentie van 1899, een mijlpaal in het internationale recht, aan voor een nieuwe publicatie, namelijk ‘The International Conference of the Hague: a plea for peace and social evolution.’ In 1894 wijdde hij vervolgens een studie aan het Britse bestuur in Brits-Indië genaamd het ‘Bimetallisme en de jongste muntverordening van Britsch-Indië, eene schets op het gebied der staathuishoudkunde’. In zijn laatste jaren vestigde hij zich – vanuit heimwee naar de tropen? – in Padang te Sumatra waar hij in 1908 overleed. Hij was naast zijn juridische publicaties overigens ook wetenschappelijk actief op ander terrein. In 1889 schreef hij bijvoorbeeld een werk op sociologisch gebied getiteld ‘The philosphy of civilization, a sociological study’.^[7] In zijn laatste jaren wijdde hij zich voornamelijk aan spiritualisme, op welk gebied hij in 1907 ‘Het kenvermogen van het medegevoel’ publiceerde.^[8]  

 

 4. Enkele slotopmerkingen

 

 Ferguson was onmiskenbaar een kind van zijn tijd, waarvan zijn groot optimisme over de voortgang van de beschaving getuigt. Zijn werk geeft voorts blijk van een zekere vanzelfsprekendheid ten aanzien de Europese dominantie in de wereld. Slechts enkele jaren na zijn overlijden zouden grote scheuren in die wereldorde optreden. Ook vertegenwoordigde hij bij uitstek een specifieke groep, namelijk die van de Europees georiënteerde overzeese elite die in de tropen was geboren en die in de koloniale samenleving overzee thuis was; iets wat in hun beleving overigens niets afdeed aan hun verbondenheid met Nederland.

 

 De onbekendheid van Ferguson in onze tijd is mijns inziens zeer onterecht. Uit zijn werk komt een optimistisch humanisme en oog voor detail naar voren. Wellicht was Ferguson wel te breed in zijn belangstelling om een vaste plaats te krijgen in wereld van het internationale recht, teveel een man van de wereld; zijn lidmaatschap van het prestigieuze Institut de Droit International toont in ieder geval aan dat hij in zijn tijd internationaal aanzien genoot.^[9] Hoog tijd om deze wellicht grootste jurist van het Nederlandse Caribisch gebied van de negentiende eeuw aan de vergetelheid te ontrukken. Hoe het ook zij, met een persoon als Ferguson is er nog minder reden dan ooit om te stellen dat de Caribische delen van ons Koninkrijk geen juristen van formaat zouden hebben voortgebracht.