Duits imperialisme in het Caribisch gebied voor de Eerste Wereldoorlog

http://static.viewbook.com/images/social_icons/facebook_32.png!”:http://www.peterbruns.unblog.fr

Afbeelding: Duitse ansichtkaart van voor WO I met daarop een Duitse afvaardiging in Haiti (let op de Wilhelmsvlag op de boot en de Haitiaanse vlag op de achtergrond).

Het Caribisch gebied en Zuid-Amerika bleven gevrijwaard van oorlogsgeweld tijdens de Eerste Wereldoorlog. De oorlog woedde niet alleen in Europa maar ook in andere werelddelen zoals Afrika en Azie; deze geraakten direct betrokken bij de oorlogshandelingen. Dit laatste voornamelijk omdat Duitsland ook gebieden in deze continenten had (Afrika, Duits Nieuw-Guinea, Carolinen, de Duitse vestiging in het noord-chinese Kiautsjau).

Ondanks de vredige sfeer geraakte het Caribisch gebied wel degelijk in economische zin betrokken bij de oorlog. De Britse en Franse eilanden leverden troepen, niet in de laatste plaats in de strijd in Afrika door als soldaten en lagere officieren te dienen in Afrikaanse legereenheden. Daarnaast leverden de eilanden belangrijke grondstoffen. Dit leidde tot intensieve activiteit van Duitse onderzeeboten in de gehele regio.

De Duitse activiteit zorgde voor ongemak in de Verenigde Staten; niet alleen vanwege de constante aanvallen op de konvooien die van Amerika naar de Britse eilanden voeren, maar ook in geopolitieke zin. Uit vrees voor toenemende Duitse inmenging in het Caribisch gebied, waar Keizer Wilhelm II een steunpunt zocht voor zijn ”Weltpolitik” in rivaliteit met de Britten, bezetten de Verenigde Staten onder andere het formeel onafhankelijke Cuba. Vooral op Haiti waren de Duitsers prominent aanwezig, niet zozeer getalsmatig maar in economisch opzicht. Veel Duitse mannen waren met Haitiaanse vrouwen gehuwd en hadden daar informeel de touwtjes in handen. Deze groep moedigde de Duitse plannen aan om dit ‘informal empire’ te gaan formaliseren. Zo ontstonden in Berlijn concrete plannen om aldaar een vlootbasis in het Noord-Haitiaanse Mole-Saint-Nicholas te bouwen. Dit was in Amerikaanse ogen onaanvaardbaar en direct in strijd met de zogeheten Monroe-doctrine dat Amerika ”de baas” was in het continent. De Amerikanen wilden koste wat kost iedere Duitse inmenging voorkomen en vielen Haiti in 1915 binnen. Zij zouden blijven tot 1934.

Eveneens vanwege de Duitse imperialistische politiek kochten de Amerikanen uiteindelijk in 1917 de voormalige Deense Maagdeneilanden – dit nadat de onderhandelingen met de Denen eerder waren mislukt. De Denen hoopten echter nu op een welwillende medewerking van de Amerikanen bij een gehoopte teruggave van Sleeswijk dat Denemarken in de jaren 1860op pijnlijke wijze aan Pruisen hadden moeten afstaan. Deze Sleeswijkse kwestie zat de Denen net zo hoog als de Elzas-Lotharingenkwestie de Fransen. Als Denemarken in Duitse handen zou vallen zouden de Duitsers bovendien hun pijlen kunnen gaan richten op de Verenigde Staten. Duits imperialisme had dus wel degelijk ook een belangrijke invloed op de Amerikaanse politiek. Op 31 maart 1917 werden de Maagdeneilanden na geslaagde onderhandelingen met de Deense regering aan de VS overgedragen. Daarbij beloofde de Verenigde Staten dat de Deense aanwezigheid op Groenland in de toekomst niet als strijdig met de Monroe-doctrine werd beschouwd.

Enkele dagen na de aankoop van de Maagdeneilanden, op 2 april 1917 verklaarden de Verenigde Staten de oorlog aan Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Die aanleiding was niet -zoals vaak wordt gedacht-  het tot zinken brengen van het Amerikaanse schip Lusitania, maar het zogeheten Zimmerman Telegram, dat al dan niet gestuurd zou zijn door de Duitse Minister van Buitenlandse Zaken Arthur Zimmerman aan Mexico. Daarbij beloofde Duitsland bij oorlogsdeelname door Mexico de teruggave aan de Mexicanen van de in 1848 aan de VS afgestane gebieden in het huidige zuidoosten van de VS. Deze laatste schending van de zogeheten Monroe-doctrine, die in 1962 in de vorm van de Cuba-crisis bijna weer tot een oorlog zou leiden, was de druppel die de Amerikaanse emmer deed overlopen.

 

Zie ook

http://history.state.gov/milestones/1914-1920/haiti