De Nederlandse Bank (officieel geheten: DNB) heeft gefaald in het toezicht op de Uit de Hand Gelopen Hobby ter Persoonlijke Verrijking van voormalig directeur en grootaandeelhouder Dirk Scheringa (officieel geheten: DSB). Dat is althans de constatering die gemaakt kan worden na het faillissement van deze bank. Weliswaar kan worden gezegd dat DNB gebonden is aan wettelijke regels die te snel ingrijpen moesten waarborgen. Nu komt er een hopelijk eindelijk een echte parlementaire enquete naar de kredietcrisis en zullen Nout Wellink en Wouter Bos, de meesterspelers in het Nederlandse lokale versie van de internationale kredietcrisis onder ede moeten verklaren over de gang van zaken die aanleiding gaven tot het faillissement van de DSB, en – onder andere -de miljardensteun aan ABN AMRO.
Het is vreemd dat drie jaar na het ontstaan van de economische crisis in Nederland geen enkele functionaris, zij het bij de overheid, zij het bij het bedrijfsleven, aansprakelijk of zelfs maar verantwoordelijk is gehouden. De constatering dat iedereen een beetje ”fout” zat, welke de Commissie De Wit maakte na maandenlang onderzoek, heeft veel weg van het rapport van de Commissie Davids over het ingrijpen in Irak: waar allen schuld hebben, heeft uiteindelijk niemand schuld.
De gewone burger, tot voor kort laatdunkend gekenschetst werd als een ouderwets en burgerlijk en naar spruitjes stinkend soort mensen met ”onderbuikgevoelens” moeten, in tegenstelling tot de genoemde functionarissen, wel betalen voor de crisis. Het gehele stelsel van sociale zekerheid is het afgelopen decennium doelbewust in staat van afbraak gebracht. Nu worden de pensioenen ook nog minder en moeten we met zijn allen harder doorwerken tot 67 jaar, terwijl de bonussen van de genoemde functionarissen even hoog blijven als altijd. Wellicht houdt dit niet allemaal met elkaar verband, maar in deze tijd waarin het ”image” zo centraal staat is dit toch een zeer slechte marketing van de overheid. Intussen wordt onze post bezorgd door een bedrijf met de naam TNT waarvan niemand weet wat dit betekent en wordt de HEMA binnenkort, na te zijn leeggezogen door een private equity-firm, verkocht aan een buitenlandse geldschieter. Er wordt bij de HEMA al hard geprobeerd de bestaande werknemers binnen de grenzen van de wet de laan uit te sturen en te laten vervangen door 16-jarige goedkope scholieren.
Het eeuwige argument voor types die beweren dat dergelijke kritiek voortkomt uit reactonair gedrag of onderbuikgevoelens voeren daarmee een grote drogreden aan, die van het argumentum ad hominem, welke drogreden meestal het laatste redmiddel is als andere argumenten niet meer opgaan of geloofwaardig klinken. Ik heb ze in ieder geval nog niet gehoord. Er blijkt uit niets waarom de uitverkoop van ons land zo nodig is. Globalisering? De trend is juist dat nationale overheden diezelfde globalisering omarmen voor zover dit tot hun voordeel strekt en afwijzen zodra dit niet het geval is. In Nederland lijkt de globalisering echter vooral te worden omarmd om onszelf te benadelen, op een kleine elite na, die – niet geheel onverwacht- uit dezelfde rangen komen als de hiervoor genoemde ”functionarissen”.
De kleine pensioenspaarder kijkt daarom met lede ogen naar hoe deze elite zichzelf verrijkt en zijn geld stalt in buitenlandse nep-vennootschappen, terwijl op hun beurt buitenlandse nep-vennootschappen en investeerders met graagte worden binnengehaald in het Nederlandse belastingparadijs. Met als argument dat dit goed is voor de economie, terwijl geen enkele eisen worden gesteld aan diezelfde buitenlandse investeerders ten aanzien van het aantal werknemers dat zij zullen aannemen of enige lange-termijnstragetie binnen Nederland wordt vereist. De belastingwetgeving wordt zelfs aangepast om deze investeerders geheel te accomoderen zoals is gebleken bij het ‘bid’ om de FIFA binnen te halen voor het WK voetbal.
Alles wordt in het werk gesteld om zieltogende banken in leven te houden omdat de managers anders naar Londen of New York zouden vetrekken. De gewone burger wordt echter geacht om braaf in Nederland te blijven en de portemonnee te blijven trekken. Zogenaamd om de solidariteit te waarborgen met anderen, mensen die nog minder hebben. De functionarissen zal het weinig schelen, zij wonen niet in de oude wijken in de grote steden. Zij hebben de band met Nederland allang verruild met een vaag kosmopolitisme en stallen hun geld in Luxemburg of de Antillen en kopen huizen op het Franse platteland. Nederland is niet meer dan een middel, een vehikel geworden voor een elite. Het doet denken aan de Schotse adel vroeger in Londen resideerde en de hooglanden liet verkommeren. Nederland is voor deze mensen een burgerlijk rotlandje geworden en de opkomst van iemand als Geert Wilders bevestigt hun nauwelijks verhulde dedain voor dit curieuze landje aan de delta van Maas en Rijn.
Het doet denken aan de 18e eeuw, toen de Hollandse regenten iedere modernisering in Nederland probeerden tegen te houden. Incompetente stadhouders zorgden voor verdere stagnatie. De Nederlandse vloot werd verwaarloosd en zo kwam een einde aan het Nederlandse overwicht op zee. Het door 2 bijzonder actieve generaties in de 17e eeuw verdiende geld werd opgepot of in verfraaiing van grachtenpanden gestopt zonder investeringen in eigen land te doen. Stadhouders Willem V vluchtte naar Engeland toen de bodem hem de heet onder de voeten werden een droeg alle Nederlandse kolonien met een pennestreek over aan de Britten. Veel Nederlands geld verdween met hem naar Londen. Gelukkig voor Nederland bleken de Franse bezetters nog niet zo slecht en vooral Koning Lodewijk Napoleon bleek een goed bestuurder. Met Frans elan stichtte hij vele nationale instituten waar het Oranjehuis vervolgens handig gebruik van heeft gemaakt alsof dit hun eigen vindingen betrof. Het rondmarcheren van Willem Alexander in uniform en vervaarlijke sabel is direct terug te voeren op de militaire traditie die is ingevoerd door de Bonapartes.
Wellicht moet Nederland weer door een buitenlandse macht worden bevrijd van haar moderne regentenelite. Het openbaar bestuur is net als in de 18e eeuw doortrokken van oligarchische trekken, zoals de benoeming van burgemeesters, de indirecte verkiezingen van de Eerste Kamer, de grote rol van het staatshoofd in kabinetsformaties, en de politieke onschendbaarheid van leden van het koningshuis, de indirecte Tweede Kamerverkiezingen waarbij de premier niet kan worden gekozen. Het is maar een greep uit vele voorbeelden die meerin de 18e eeuw passen dan in de 21e.
In Frankrijk demonstreren mensen al massaal vanwege de verhoging van de pensioenleeftijd naar 62 jaar. Wie demonstreert hier te lande nog? Toen in de jaren ’90 neonazis in het Duitse Solingen hakenkruizen schilderden op immigrantenwoningen gingen we massaal de straat op en scandeerden ”Ich bin wutend”. Wie is er anno 2010 nog woedend op mensen die ons eigen land afbreken? We zitten op een breukvlak van de geschiedenis tussen de 20e en de 21e eeuw. Het oude gaat verloren, het nieuwe tekent zich langzaam af aan de horizon. Solidariteit is daarbij het eerste slachtoffer geworden, een holle politieke frase voor links, kleffe praatjes voor het midden, en een scheldwoord voor rechts. Ingeklemd tussen ideologie en de praktijk is dit beginsel allang kapot. En solidariteit gaat net als de kruik lang te water, maar eenmaal gebroken resteert slechts het water dat onverbiddellijk blijft stromen en het rulle zand op de bodem. Om daar te rusten en wellicht eens als archeologisch object ontdekt te worden door een toekomstige beschaving.
