Jeruzalem: Het centrum van de oude wereld. Een permanent politiek obstakel en een symbool voor de in staat van stilstand verkerende EMEA-landen.
Vroeger had je de eerste, de tweede en de derde wereld. Het westerse blok, de communistische landen en de ontwikkelingslanden. Natuurlijk was de werkelijkheid vele malen ingewikkelder, niettemin was deze classificatie handig en iedereen wist wat ermee werd bedoeld. De classificatie heeft inmiddels allang afgedaan. De term derde wereld is obscuur geworden.Maar ook de term ”ontwikkelingslanden” dekt allang niet meer de lading.
Tegelijkertijd zijn langzamerhand nieuwe werelden en nieuwe indelingen aan het ontstaan. De grootste waterscheiding, letterlijk en figuurlijk is nog altijd die tussen het rijke noorden en het arme zuiden. De grenzen tussen deze werelden worden getrokken in het Caribische gebied en de Middellandse zee. In het Aziatische werelddeel is de overgang minder duidelijk. Landen als India en Vietnam zijn weliswaar arm, maar kennen wel een flinke economische groei.
De vraag is dan ook of de verdeling van de wereld in het rijke noorden en het arme zuiden nog wel overeenkomt met de werkelijke situatie anno 2010. Immers begint de waterscheiding tussen noord en zuid steeds meer poreuze plekken te vertonen. Met 40 miljoen Spaanssprekenden op een bevolking van in totaal 300 miljoen Amerikanen kan nauwelijks nog gesproken worden van een scheiding, eerder is sprake van een geleidelijke overgang. Californie, Texas en grote delen van het zuidwesten van de Verenigde Staten (Colorado, Nevada, New Mexico, Utah) waren bovendien tot 1848 Mexicaans grongebied en omvatte de departementen Alta California, Nuevo Mexico en Texas. Het huidige Florida, waar zich een grote Cubaanse gemeenschap zich bevindt, was al in de 16e eeuw een Spaanse kolonie.
De mijloenen Latino’s in de Verenigde Staten sturen in groten getale aanzienlijke delen van hun salaris via Western Union en andere ‘money angencies’ hun geld naar hun achtergebleven familie. In Europa is eenzelfde mechanisme aan de gang. Met zo’n 30 mijloen immigranten in Europa afkomstig uit Afrika en het Midden Oosten, is sprake van een grote wisselwerking tussen Noord en Zuid. Sterker nog: de gehele economie van grote delen van Afrika en het Midden-Oosten is vrijwel volledig afhankelijk van geldstromen van familieleden uit het rijkere Europa. Tegelijkertijd met de immigratie zijn zeden en gewoonten uit andere landen overgewaaid naar Europa. Het meest in het oog springende element is de definitieve komst van de islam in Europa. De islam zal nooit meer weggaan uit Europa en langzamerhand zal de Europese cultuur verislamiseren. De Europese islam zal voor komende Europese generaties een gegeven zijn.
Overigens was Spanje al ooit voor het overgrote deel onderdeel van het Emiraat van Cordoba en behoorde geheel Europa bezuiden de Donau tot in de 19e eeuw tot het Turkse rijk, dus de komst van de islam is niet nieuw en de relatie tussen de twee culturen is slechts een nieuwe fase ingegaan waarbij de islam weer een meer dominante positie zal innemen die het tot in de 17e eeuw al had en die slechts door de opkomst van de industriele revolutie in West Europa tijdelijk in een mindere positie heeft verkeerd. Zo zien de moslims het tenminste, en gezien het feit dat de overwinnaar de geschiedenis schrijft zullen zij in de toekomst gelijk krijgen.
Wat dat betreft zijn pogingen om de waterscheiding in stand te blijven houden niet meer dan achterhoedegevechten. De pogingen van de Verenigde Staten om met een hek de grens met Mexico af te sluiten en de weinig systematische wijze waarop zuideuropese landen samenwerken in het Middellandse zeegebied, hebben er niet toe geleid dat de in gang gezette processen zijn afgeremd.
In Azie is de situate geheel anders: de Zuid-Chinese zee is nooit een culturele barriere geweest, maar juist een domein van expanise geweest voor Chinese handelaars en kolonisten die zich vervolgens in geheel zuidoost Azie hebben gevestigd, van Singapore tot Maleisie en Indonesie en daar de belangrijkste economische klasse van handelaren en zakenlieden zijn gaan vormen. Tot ver in de 20e eeuw had China weinig oog voor deze buitengaatse Chinezen, die tot voor kort als minderwaardig werden gezien ten opzichte van de Chinezen uit het moederland. Inmiddels heeft de Chinese regering het potentieel van deze emigranten erkend en worden de netwerken van deze overzeese Chinese ruimschoots benut. De toenadering van China tot Taiwan en Australie dient ook in dit licht te worden gezien. In Azie is het proces dus tegenovergesteld aan de gang van zaken in Amerika en Europa: waar de Verenigde Staten steeds ‘Latijnser’ worden en Europa steeds islamitischer, wordt Oost-Azie steeds Chineser. En dat proces zal zich alleen maar versterken in de komende decennia, ook omdat deze processen een historische basis hebben.
Als we in de toekomst dus weer zullen spreken over de eerste, tweede en derde wereld kunnen we de wereld beter onderverdelen in drie verticale kolommen: (1) De beide Amerika’s, (2) Europa/Afrika/Midden-Oosten (vaak ‘EMEA’ genoemd: Europe, Middle East and Africa) en (3) Azie en Oceanie. Amerika zal steeds Spaanstaliger worden, maar de Amerikaanse cultuur is voldoende veerkrachtig om overeind te blijven. De vele immigranten in de VS nemen het liefst alles over van de Amerikaanse cultuur. Europa zal blijven worstelen met de islam en het jodendom, omdat de Europese cultuur weinig aantrekkingskracht heeft op de meeste immigranten uit Afrika en het Midden Oosten. Azie kent meer inwoners dan beide andere werelddelen bij elkaar en is vele malen dynamischer en vitaler. En bovendien niet behept met ideologische en godsdienstige tegenstellingen, althans niet zoals we die in Europa kennen. Welke van de drie werelddelen de beste kaarten heeft getrokken is niet moeilijk in te zien.
Er is in het westen al een generatie historici aan het ontstaan die de Chinese vlootvoogden uit de 15e eeuw erkent als de eerste ontdekkingsreizigers, die lang voor Vasco da Gama al de Kaap rondden. De eigen beschaving vervult de Europeaan met nu eens valse schaamte, dan weer met reactionaire agressie naar gelang het sociaal-politieke klimaat. De verschillende landen en culturen van de EMEA-regio zullen elkaar in al hun starheid nog lang bevechten om de eerste plaats in hun regio. Christenen, joden en moslims gaan dus als vanouds weer de concurrentie aan om de beste plek in de Hiernamaals. De Aziaten, en de Chinezen voorop glimlachen slechts wijs in al hun boeddhistische innerlijke rust. Zij zullen binnenkort de eerste wereld vormen. Amerika als goede tweede. En de EMEA-regio als de nieuwe derde wereld versie 2.0 waar joden, moslims en christenen elkaar al buitelend en vechtend elkaar het leven zuurmaken om de vraag wie nu als Uitverkoren moet worden beschouwd.
