Oud-ABN AMRO kopstukken beginnen eigen bank
Archive | January 2010
Oranjelegioen in Zuid-Afrika bij voorbaat al winnaar
Wat zal het nieuwe jaar 2010 ons brengen? Wat ook moge komen, in ieder geval kunnen we ons verheugen op het WK voetbal in Zuid-Afrika. Tijdens de Zuidafrikaanse wintermaanden zal een Grote Trek plaatsvinden van het Oranje-legioen naar het zuiden. De moderne helden zullen in hun Viking-outfit bodyscans op Schiphol trotseren, om zich bij hun Zuidafrikaanse stamgenoten, de Boeren, te vervoegen in het Beloofde Land.
De relatie tussen Nederland en Zuid-Afrika is lang en gecompliceerd. De Zuidafrikaanse Apartheidspolitiek was het bouwwerk van de in Deventer geboren Hendrik Verwoerd, die het Nederlandse systeem van de Verzuiling combineerde met rassenpolitiek, waardoor de overgrote meerderheid van de Zuidafrikaanse bevolking tot buitenstaander werd gereduceerd. Maar goed, inmiddels zijn sinds de afschaffing van de Apartheid in 1994 al bijna 16 jaar verstreken en is Zuid Afrika grondig veranderd. Vrijer, maar ook gewelddadiger dan voorheen. Vandaar dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken een speciaal reisboekje uitgeeft voor de helden van het Oranje-legioen in Zuid-Afrika, want het is geen tripje naar Zwitserland. Stomdronken lallend rondhupsen is niet zonder gevaren in de townships.
De Zuidafrikanen vinden het allemaal prachtig, die komst van de Hollanders. Tweehonderd jaar na de overdracht van de Kaap-kolonie aan Engeland wordt het land weer, al is het maar voor even, bevolkt door de stamgenoten van de Boeren. Vol verwachtig kijken Zuidafrikaanse touroperators, middenstanders en HIV-prostituees uit naar de komst van de Oranjefans. Normaal gesproken moeten die het doen met de zuinige knip van de Hollandse diplomaten en ontwikkelingswerkers. Nee, neem dan de Oranjefans, die broederlijk met de Zuidafrikanen op de vakantiefoto’s zullen staan en zo het thuisfront zullen overtuigen van de goede zaak. Rondje na rondje voor onze jongens. Paul Kruger zou trots zijn op het herleefde elan van Oranje.
Ik voorspel in de aanloop naar het WK voetbal ook in eigen land een Zuid-Afrika-rage. Er komt een speciale aflevering van ‘Boer zoekt vrouw’ in Zuid Afrika. Catherine Keyl gaat bloot in de Playboy om zo geld in te zamelen voor weeskinderen uit Soweto. Wesley en Yolanthe adopteren in navolging van Hollywoordsterren een eigen Zuidafrikaanse choco-baby ‘omdat die zo lief zijn als ze nog klein zijn’. Ik voorzie dat Youp van ‘t Hek zijn term ‘boerenlullen’ weer gaat bezigen en een soort anti-Buckler campagne zal beginnen tegen de Zuidafrikaanse brouwsels, om zo de introductie van Heineken in Zuid Afrika te stimuleren. Als wraak voor de overname van Grolsch door de Zuid-Afrikanen. Rijkman Groenink koopt een villa aan de kust en start een nieuwe private bank. Patricia Paay gebruikt de alimentatie om vlakbij het Krugerpark (uiteraard uitgesproken op zijn Engels als ‘Crooger-park’, niet als het Nederlandse of Afrikaanse ’Kruuugerpark’) een eigen natuurpark voor de bedreigde Siberische tijgers en Orang Oetangs te stichten. Rik Felderhof en Sonja Bakker geven gratis dieet-advies aan werkloze mijnwerkers, onder het genot van een fles goede wijn. De traditionele ‘braai’ wordt vervangen door de Hollandse frituurpan en die eeuwige biltong wordt vervangen door de overheerlijke Mora-bitterbal. En Willem-Alexander is zeker geen slapende garnaal, maar host enthousiast op alle sportfeestjes mee.
De Zuidafrikanen vinden het allemaal prachtig, zolang het maar geld in het laatje brengt. En de Boeren zelf, hoe zullen die reageren? Waarschijnlijk onverschillig. Uit schuldgevoel voor het Apartheidsverleden, is in korte tijd hun identiteit vrijwel verloren gegaan, op enkele bastions na. Hun taal, het Afrikaans, spreken zij liever alleen nog maar in eigen kring. Van Nederland hebben zij in het verleden vooral kritiek gekregen. Uit angst om geassocieerd te worden met de Afrikaanse Boeren, deed Nederland extra zijn best om de Apartheid te veroordelen. Zodanig, dat de Boeren zich vanzelf hebben afgewend van Nederland. Zij houden zich vooral stil in het huidige Zuid-Afrika, of emigeren naar landen als Australie of Nieuw Zeeland.
Een enkeling komt naar Nederland, zoals de man van mijn vroegere collega. Als blanke Zuidafrikaan kreeg hij in Nederland steeds maar weer kritische opmerkingen. Hoewel hij in korte tijd perfect Nederlands sprak, natuurlijk daarbij geholpen door zijn Afrikaanse achtergrond, lukte het niet echt met integreren in het benauwde Nederland. Hij kon moeilijk wennen aan zijn flatje in Amsterdam-Noord, maar nog minder aan de Nederlandse zelfingenomenheid. Toen hij op een dag ziek was, had hij zijn werkgever gebeld met de mededeling dat hij ‘ongesteld’ was. Bij terugkeer op zijn werkplek was het natuurlijk lachen geblazen onder zijn collega’s. Die collega’s waren zich als moedertaalsprekers natuurlijk niet bewust van het feit dat ook in de Nederlandse taal het woord ‘ongesteld’ een keurige term is voor ‘ziek’, en dat de huidige betekenis helemaal niet zo vanzelfsprekend is. En de Zuidafrikaanse collega? Die zit inmiddels al jaren vol tevredenheid in Australie en spreekt geen woord Nederlands meer in zijn leven.
Tijdens het WK voetbal zullen de afrikaanse Boeren nu eindelijk kennis maken met een andere kant van het Nederlandse volk. Van de zuipende en hossende Oranjefans zullen zij leren dat we meer op elkaar lijken dan gedacht. Het beeld in Zuid- Afrika van de Nederlander is immers tot op heden nog steeds dat van de godsvruchtige, rechtlijnige mensen, met een goed georganiseerd land met een hoog ethisch peil. Hoe 19e eeuws is hun beeld van ons land. Nu zullen ze gelukkig zien dat de moderne Hollanders ook maar mensen zijn, en geen Goden. Zelfs de Oranjespelers zijn geen echte Goden, maar slechts Godenzonen, die iedere keer een hoop kansen maken, maar puur door ”domme pech” steeds geen wereldkampioen worden.
Ik voorspel dat sommige Boeren in het Holland House zullen worden toegelaten, en daar door hun dronken stamgenoten uit het noorden dingen te horen krijgen als: ‘Jullie in Zuid-Afrika hebben die kutnegers, wij in Nederland die kutmarokkanen. Allemaal tuig. Maar nu hebben we onze eigen Verwoerd uit Venlo, een geblondeerde Indo met zachte ‘g’ die getrouwd is met een Oostblokvrouw die van kibboetzen houdt, een kwaaie belhamel genaamd Geert Wilders. Daar is jullie Nasionale Party slegs kinderspel bij. Die Geert van ons gaat al die lui het land uitschoppen. Ik zeg het tegen niemand hoor, maar eenmaal in het stemhokje ga ik lekker voor Wilders kiezen’. Overigens, de afrikaanse Boeren kennen Wilders inmiddels wel. Zie http://www.beeld.com/Content/Wereld/Nuus/1920/8bbe0c33d54c4584ba0dbf99fe638237/02-11-2009-10-37/Vonke_spat_in_Nederland_oor_regse_politikus. Maar ze zullen verbaasd zijn om te horen dat in Culemborg echte rassenrellen zijn uitgebroken, en dan niet het Zuidafrikaanse Culemborg Park in Randfontein maar Culemborg in Nederland, overigens ook de geboorteplaats van de stichter van de Kaapkolonie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_van_Riebeeck. Maar de afrikaanse Boeren zullen niet goed snappen waarom die Oranjefans zich zo druk maken: zij zijn immers toch nog altijd in de meerderheid in eigen land? Zij hebben toch de macht in handen in eigen land? Met een lauw Heinekenbiertje in de hand, zal de Boer denken: nooit geweten dat die Nederlanders zulke laffe idioten waren. En dan te bedenken dat dit zogenaamd ethisch hoogstaande volk ons jarenlang heeft geboycot en verstoten. Maar als hij dan weer een paar lallende Oranjefans voorbij ziet trekken, met Willem-Alexander voorop, zal hij denken: al zijn ze weer geen wereldkampioen geworden, de Godenzonen uit het noorden hebben in ieder geval hun eigen schaamtegevoel overwonnen. Want de Hollandse leeuw op voetbalschoenen kan, in tegenstelling tot de amateurs van de Regenboognatie op voetbalschoenen, de hele wereld aan. Helaas maar tot de kwartfinales, door die eeuwige ”domme pech!”‘
Van Baalen en de dingen die voorbijgaan…
Paradoxaal genoeg is er geen wetenschap waar bevindingen zo snel gedateerd raken als de geschiedswetenschap. Ieder tijdperk heeft zijn eigen wijze om naar de historische gebeurtenissen te kijken. De wijze waarop het verleden voortleeft in het heden, reflecteert vaak meer de preoccupaties en verlangens van het heden, dan de historische werkelijkheid. Zo is er tegenwoordig een zekere heimwee naar de jaren ’50, toen ‘geluk nog heel gewoon was’. Bepaalde aspecten treden daarbij op de voorgrond, zoals het verenigingsleven, de zekerheden van de verzuiling, de gezelligheid. Maar de angst voor het communisme, de Korea-oorlog en andere minder fraaie zaken worden voor het gemak weggelaten.
Wie de oude schoolboeken uit de jaren ’50 herleest, treft daarin fraaie beschrijvingen aan van onze nationale zeehelden uit de 17e eeuw, en uitgebreide beschrijvingen van de vulkanen op Java. Indie was verloren, maar Nieuw-Guinea was nog altijd van ons, net als de Antillen en Suriname. Vol trots keken leerlingen naar de met Oranje ingekleurde gebieden in de wereld waar de Hollandse vlag fier op de kaden stond. In de jaren ’70 was dit gevoel vervangen door schaamte over het koloniaal verleden. De Hollanders waren onderdrukkers geweest, en nu werd de nadruk gelegd op de emancipatie van zwakkere groeperingen. Het sociale rollenmodel had afgedaan als restant van oude tijden. Participatie was het sleutelwoord. ”Apartheid” werd genoemd als enige bijdrage van de Nederlandse taal aan de wereld, en de leerlingen moesten zich schamen om Nederlander te zijn, behalve als er voetbal werd gespeeld tegen de Duitsers. In 1988 tijdens het EK voetbal riep het Nederlandse volk op de tribunes tijdens wedstrijden tegen West-Duitsland ‘geef mijn oma’s fiets terug’ , en we vonden het maar al te grappig. Voor de gelegenheid werd even vergeten dat veel van onze eigen landgenoten zich tijdens de bezetting even fier hebben aangemeld als vrijwilligers voor het Oostfront.
Tegenwoordig is men bezig met het schrijven van die eeuwige historische canon, waarbij wordt getracht een evenwichtig beeld te schetsen van de vaderlandse geschiedenis. In een poging om objectief te zijn, wordt daarbij helaas zodanig genuanceerd, dat dit afdoet aan de nodige duidelijkheid. Om een voorbeeld te geven: de VOC wordt tegenwoordig geroemd als eerste ‘multinational’ ter wereld, maar tegelijkertijd wordt daaraan toegevoegd dat zich ook veel misstanden hebben voorgedaan. Geschiedenis als ‘enerzijds-anderzijds’-verhaal. Kinderen groeien zo op met het idee dat geschiedenis ook maar een manier is van hoe je het bekijkt. En daarin schuilt een groot gevaar. Op zich is er niks mis met nuances, maar kinderen zijn daar op jongere leeftijd eigenlijk niet erg geschikt voor. Hun hersenen zijn sponzen die alle informatie die ze horen en zien razensnel opslaan. Duidelijke feitenkennis moet daarbij worden onderricht, die kan fungeren als een soort geestelijke humus, waarop dan later de nuanceringen kunnen groeien, zodra hun geest volwassener en kritischer is geworden. Geschiedenis op te vroege leeftijd al presenteren als een subjectieve zaak waarin iedere mening inwisselbaar is voor een andere, leidt niet tot dieper inzicht, maar juist tot het ontbreken van ieder begrip voor bepaalde processen.
Met de opkomst van de Aziatische landen op het wereldtoneel, is het interessant als het Westen eens kijkt naar de minder fraaie kanten van het westerse optreden tegen landen als China en Japan in de 19e eeuw. Zaken die hier onderbelicht worden gelaten, maar daar steeds weer worden opgerakeld. Zoals de Engelsen, die door middel van de Opiumoorlog China open hebben gebroken, en daarmee concessies hebben afgedwongen voor Europese landen (zoals Hong Kong). Of het optreden van de Amerikaanse Matthew Perry met zijn ‘black ships’ in 1853 in Japan, daarmee Japan dwingend tot verregaande modernisering. De Japanners hebben dit altijd als een vernedering ervaren, hoewel zij dat niet snel zullen toegeven aan het westen. Sinds de Mongoolse invasiepoging in de 13e eeuw, was Japan niet meer aangevallen. De ‘Goddelijke Winden’ (Kamikaze), die de Mongoolse vlootmacht hadden vernietigd op zee en Japan hadden gered, waren uitgebleven in 1853. Deze gebeurtenissen spelen nauwelijks een rol hier in het westen, maar worden aldaar overgeleverd van generatie op generatie. Tegelijkertijd wordt de Japanse aanval op Pearl Harbor in Japanse leerboeken nog steeds vermeld als een daad van verzet tegen het machtige Amerika, een bron van nationale trots. De Amerikanen leggen nu weer op dezelfde dwingende wijze modernisering op in Irak en Afghanistan, niet zonder grote risico’s op de langere termijn. Want het kan niet anders of dergelijke geforceerde acties leiden tot grote trauma’s bij die mensen daar. Een terrorist is snel gemaakt.
Neem bijvoorbeeld Israel: wie kijkt naar de ligging van dat land en de omvang, ziet de overeenkomsten met de kruisvaardersstaten uit de 11e en 12e eeuw. Jeruzalem is nu ook weer de hoofstad van het land, dat ondersteund wordt door het westen. En de vijand bevindt zich buiten de grenzen, terwijl binnen de grenzen een soort apartheid wordt gehandhaafd. Aan de andere kant leeft in het westen een vergelijkbare angst voor de islam, die al sinds de middeleeuwen bestaat, en heeft voortgeduurd in het collectieve geheugen tot op heden. Immers, pas in 1689 werden de Turken verslagen bij hun poging om Wenen in te nemen. Al sinds de oude Grieken tot aan de Koude Oorlog en de huidige tijd, komt de vijand uit het oosten. Geen wonder dat het westen zichzelf ”het westen” noemt. West staat in het collectief geheugen van de Europeanen voor vrijheid en democratie, oost voor barbarij en tyrannie.
China ziet zichzelf al sinds meer dan 30 eeuwen als het centrum van de wereld. Het rijk van het midden. Alles wat zich daarbuiten bevond, was barbaars. De Arabische wereld ziet Mekka en Jeruzalem als de navel van de wereld, met uitgeslagen vleugels in het westen tot aan de Atlantische oceaan, vandaar ook de term Maghreb-landen (het islamitische ‘westen’). In het noorden de Kaukasus en Tatarstan. In het zuiden de oostkust van Afrika. En in het oosten de Indonesische archipel. Europa is volgens veel Arabieren weliswaar technisch geavanceerder, een tijdelijke voorsprong die deze landen zich hebben verschaft door imperialistische politiek, maar moreel failliet en ethisch corrupt. Nederlanders zien het eigen land als een gidsland voor anderen, een baken van tolerantie en respect voor andersdenkenden. Enzovoorts.
Het zou een mooi project zijn om alle geschiedenis-schoolboeken uit alle landen van de wereld bij elkaar te sprokkelen. Zoveel landen, zoveel verschillende versies. Ieder land schrijft zijn eigen geschiedenis. De misdaden van het eigen volk worden gebagatelliseerd of gerechtvaardigd, de goede daden uitvergroot. De Februaristaking krijgt ieder jaar grote aandacht van de pers. In Nederland werd de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog zo tot de ‘politionele acties’. Vadertje Drees, de held van de AOW, zond maar al te graag Hollandse jongens naar de dessa om orde op zaken te stellen.
De Nederlandse politici hebben nog altijd niet geleerd van het recente koloniale verleden. Hans van Baalen vond bijvoorbeeld het onzin om verontschuldigingen aan Indonesie aan te bieden voor de oorlog van 1947-1949. Volgens van Baalen was ‘geschiedenis op een gegeven moment gewoon geschiedenis’. Als een olifant in een porseleinkast is hij door Latijns-Amerika getrokken, en werd zelfs uitgezet vanwege zijn opmerkingen over bananenrepublieken. Misschien zou deze Van Baalen tijdens een van zijn reisjes een cursusje omgaan met andere culturen kunnen lezen, of een taalcursus Bahasa Indonesia doen. Dan zou hij direct tegen de mensen daar kunnen zeggen: ‘Onze welgemeende excuses voor wat wij als Nederlanders jullie hebben aangedaan. Maar wij spreken de vurige wens uit om, geleerd hebbende van het verleden, in vriendschap met het Indonesische volk verder te gaan in de toekomst.’ Zo moeilijk is dat niet. Tijdens zijn Leidse studententijd riep hij ook ferme rechtsballerige dingen bij de Studentenweerbaarheid. Neem anders Geert Wilders mee, die is immers zelf een Indo-Europeaan, en weet als geen ander hoe vervelend het is om als echte rechtse rakker te donker haar te hebben om voor scheepsjongen van Bontekoe door te gaan. Maar ach, uiteindelijk zijn beide politici gelukkig niets meer dan voetnoten in de treuriger pagina’s van de Europese geschiedenis. Maar het is als Nederlander anno 2010 heel wat om als voetnoot te worden vermeld in de wereldgeschiedenis die door andere volkeren wordt geschreven.
Recent Comments