Begin oktober 2009 is de wereldberoemde Argentijnse zangeres Mercedes Sosa, de ‘stem van Latijns-Amerika’ overleden. Zij belichaamde het verzet tegen het dictatoriale regime in het land van de Perons en Zorreguieta’s. Helaas voor mevrouw Sosa, is in haar moederland nog steeds geen erkenning geweest voor de vele doden van het regime. De dwaze moeders protesteren nog steeds, maar worden zelf ook steeds ouder en daarom dunt de groep langzaam uit. Beschamend feit is namelijk dat de Argentijnse politieke elite nog steeds geen afstand heeft gedaan van het verleden, zoals wel is gebeurd in buurland Chili. Uit een recente studie van de internationale onafhankelijke organisatie Transparency Global, die jaarlijks een Corruptie Index publiceert van alle landen ter wereld, scoort het land van prinses Maxima dan ook veel slechter op de schaal van corruptie - het land krijgt plaats 106 – dan directe buurlanden Chili en Uruguay, die beide op nummer 25 staan (zie www.transparencyglobal.com).
Her spreekt boekdelen dat onze kroonprins enkele jaren geleden nog het kritische onafhankelijke rapport van professor Baud over Jorge Zorreguieta’s rol in de dictatuur kon afdoen als ‘slechts een mening’. Dat zijn echtgenote zich daarna verontschuldigde met ‘hij was een beetje dom’ is weliswaar charmant, maar toont aan dat het Argentijnse verleden nog altijd tot een diepe kloof zorgt binnen het Zuidamerikaanse land zelf: die tussen de voormalige medewerkers van het regime en de felle bestrijders daarvan.
Terwijl de Braziliaanse buren hard aan de weg timmeren om een grotere rol in de wereld te spelen in de 21e eeuw, ruikt Argentinië nog steeds naar verrot vlees uit de allang ingestorte vleesindustrie, corruptie en de geest van dictatuur. Hoe zou dat komen? Wellicht speelt een rol dat de Argentijnen eigenlijk bijna Italianen zijn, en in dat land wordt Mussolini immers ook nog steeds als een held gezien. Misschien is het de Argentijnse ‘passie’? De omarming van het noodlot, de tango-mentaliteit.
Keer op keer wordt namelijk geroepen dat de Argentijnen warmbloedig zijn en passioneel. Niet zo koud en rationeel als wij Europeanen. Boos kijkend en met hoge hakken hysterisch pasjes uitvoerend op een straathoek in Buenos Aires danst men door. Vreemd overigens dat deze zogenaamde Zuidamerikaanse warmbloedigheid in het Nederlandse debat zo vaak wordt gebruikt om het Argentijnse falen te vergoeilijken. Dit terwijl in de rest van Latijns-Amerika de Argentijnen bekend staan als arrogant en koud. Tegenover hun broeders en zusters doen zij zich voor als Europeser dan Europees. Vrouwen zijn standaard geblondeerd en hebben wat aan hun lichaam gesleuteld. Terwijl hun grootmoeders de krochten van Napels en Palermo ontvluchtten op zoek naar een beter bestaan, geven de Argentijnse vrouwen hun geld liever uit aan dure cosmetica zonder zich te bekommeren om de economie.
Een ander veelgehoord argument dat de Argentijnen naar voren brengen om hun eigen aard te benadrukken ten opzichte van de rest van Latijns-Amerika, is dat het land aan het begin van de 20e eeuw tot de rijkste landen ter wereld behoorde. Die positie was echter geheel en al gebaseerd op de ‘bubble’ van de vleesindustrie en overmatige financiering van de economie door Europese landen.
Onze kroonprins is kennelijk erg betrokken bij het land, net als zijn grootvader die een warmbloedige vriendschap onderhield met niemand minder dan Eva Peron. De kroonprins heeft, nu zij zijn project in Mozambique heeft laten varen, zich definitief gericht op het land van de pampa’s en meteen maar een finca van 2,5 miljoen euro aangeschaft. Hopelijk zet hij daar, terwijl hij vanuit zijn balkon als een echte Argentijnse ‘patron’ zijn landgoed met zijn haviksoog inspecteert en hij in de verte de Andes ontwaart, een plaat van Mercedes Sosa op. Zijn vrouw ontkurkt een fles Argentijnse topwijn. Heerlijk zo ver weg van dat benauwende Nederland he schat? In de verte zakt de zon inmiddels al onder in de Andes en de velden kleuren oranje-bruin. De muziek van Mercedes Sosa dringt nu pas goed door, na een glas of twee. De stem van Latijns Amerika raak nu ook hun eigen ziel. Ellende levert mooie muziek op:
Gracias a la Vida que me ha dado tanto
me ha dado la risa y me ha dado el llanto
asi yo distingo dicha de quebranto
los dos materiales que forman mi canto
y el canto de ustedes que es el mismo canto
y el canto de todos que es mi propio canto.
Zie link: http://www.youtube.com/watch?v=cIrGQD84F1g
(vrije) vertaling:
Dank(zij) het leven dat mij zoveel heeft gegeven
de lach en de traan
zo maak ik onderscheid tussen vreugde en verdriet
de twee materialen die mijn lied vormen
en het lied van u, welke dezelfde is
en het lied van allen, welke de mijne is
(vertaling: Peter Bruns)
